فرهنگ‌سازی جمعیتی با قدرت نرم رسانه‌‌ای
فرهنگ‌سازی جمعیتی با قدرت نرم رسانه‌‌ای
ره‌نگاران/ رسانه‌ها نه تنها ابزار اطلاع‌رسانی، بلکه شریک راهبردی سیاست‌گذاران جمعیتی هستند، موفقیت سیاست‌های جمعیتی، به ویژه در شرایط تغییرات سریع جمعیت، نیازمند همگرایی رسانه‌ها، نهادهای آموزشی و فرهنگی، خانواده‌ها و جامعه مدنی است.

ره‌نگاران/ رسانه‌ها نه تنها ابزار اطلاع‌رسانی، بلکه شریک راهبردی سیاست‌گذاران جمعیتی هستند، موفقیت سیاست‌های جمعیتی، به ویژه در شرایط تغییرات سریع جمعیت، نیازمند همگرایی رسانه‌ها، نهادهای آموزشی و فرهنگی، خانواده‌ها و جامعه مدنی است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ره نگاران؛ فاطمه لطیفی فعال رسانه‌ای در یادداشتی نوشت؛ جمعیت، یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های هر کشور به شمار می‌رود و تغییرات آن تأثیرات عمیقی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیت ملی دارد. کاهش یا افزایش غیرقابل کنترل جمعیت می‌تواند پیامدهایی همچون کاهش نیروی کار فعال، افزایش هزینه‌های اجتماعی، تغییر ساختار سنی جامعه و فشار بر نظام سلامت و آموزش را به دنبال داشته باشد. در این میان، رسانه‌ها نقش استراتژیک و بی‌بدیلی در اطلاع‌رسانی، فرهنگ‌سازی و شکل‌دهی نگرش‌های جمعیتی ایفا می‌کنند.
رسانه‌ها ابزارهایی هستند که می‌توانند سیاست‌های جمعیتی را از سطح برنامه‌های کلان و تصمیمات سیاست‌گذاران به سطح رفتارهای فردی و خانوادگی منتقل کنند.
این نقش رسانه‌ها بر دو محور اصلی تحت عنوان «اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی» استوار است؛ مطبوعات و به‌طور کلی رسانه‌ها با ارائه اطلاعات علمی و داده‌محور در زمینه فواید فرزندآوری، مدیریت جمعیت، اهمیت خانواده و سلامت جمعیت می‌توانند آگاهی عمومی جامعه را افزایش دهند. از سوی دیگر، از طریق تولید محتواهای فرهنگی، داستان‌محور و تبلیغاتی، می‌توانند نگرش مثبت جامعه نسبت به خانواده و فرزندآوری را تقویت کرده و تأثیر رفتارهای فردی را بر آینده جمعیت برجسته کنند.
با این حال، صرف اطلاع‌رسانی کافی نیست. رسانه‌ها باید به صورت خلاقانه و اثرگذار عمل کنند. بهره‌گیری از شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های تلویزیونی، مستندهای آموزشی، پادکست‌ها و کمپین‌های محیطی می‌تواند پیام‌های جمعیتی را به شکل جذاب و قابل درک به جامعه منتقل کند. استفاده از چهره‌های محبوب، داستان‌های موفق خانواده‌ها و گزارش‌های واقعی از پیامدهای کاهش یا افزایش جمعیت، اثرگذاری رسانه‌ها را چند برابر می‌کند.
از طرف دیگر، رسانه‌ها باید نقش نظارتی و انتقادی خود را نیز حفظ کنند. بررسی و تحلیل سیاست‌های جمعیتی، انتشار تجربیات موفق و ناموفق سایر کشورها، و ارائه راهکارهای علمی و عملی، جامعه را درگیر بحث و تبادل نظر می‌کند و از شکل‌گیری برداشت‌های نادرست یا اطلاعات غلط جلوگیری می‌کند. این رویکرد باعث می‌شود سیاست‌های جمعیتی با شفافیت، عدالت و مشارکت اجتماعی بهتر اجرایی شوند.
تولید محتوای آموزشی و علمی، کمپین‌های فرهنگ‌سازی، استفاده از تبلیغات محیطی، شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های داستان‌محور برای ترویج فرهنگ خانواده و فرزندآوری،  استفاده از چهره‌های محبوب و الگوهای موفق با معرفی خانواده‌های نمونه و شخصیت‌های اجتماعی که الگوی رفتاری مثبت دارند، برای تأثیرگذاری بر نگرش عمومی،  ایجاد بستر گفتگوی عمومی با برگزاری مناظره‌ها، میزگردها و برنامه‌های تعاملی رسانه‌ای برای مشارکت جامعه در بحث سیاست‌های جمعیتی، همکاری بین‌بخشی با هماهنگی رسانه‌ها با وزارتخانه‌ها، نهادهای آموزشی، سازمان‌های مردم‌نهاد و خانواده‌ها برای انتقال پیام‌ها به شکل یکپارچه و اثرگذار، نظارت و تحلیل رسانه‌ای با ارزیابی عملکرد رسانه‌ها و سیاست‌ها، بررسی پیامدها و اصلاح استراتژی‌ها بر اساس داده‌ها و تجربه‌های واقعی تنها بخشی از راهکارهای عملی برای ارتقای نقش رسانه در سیاست‌های جمعیتی است که باید روی آن تمرکز بیشتری صورت گیرد.
رسانه‌ها نه تنها ابزار اطلاع‌رسانی، بلکه شریک راهبردی سیاست‌گذاران جمعیتی هستند. موفقیت سیاست‌های جمعیتی، به ویژه در شرایط تغییرات سریع جمعیت، نیازمند همگرایی رسانه‌ها، نهادهای آموزشی و فرهنگی، خانواده‌ها و جامعه مدنی است. اطلاع‌رسانی علمی، فرهنگ‌سازی مستمر و مشارکت فعال اجتماعی، مسیر تحقق اهداف جمعیتی پایدار و توسعه متوازن جامعه را هموار می‌کند.

  • نویسنده : فاطمه لطیفی
  • منبع خبر : پایگاه اطلاع رسانی ره‌نگاران